طوفان

طوفان چیست ؟

عبارت است از آشفتگي جوي با اختلال در فشار موجود با گستردگي طوفان‎هاي تورنادو (عرض 1 كيلومتر) تا گردبادهاي حجيم (عرض 2 تا 3 هزار كيلومتر) را گويند.

   گاه بر اثر حركت شديد بايد كه در جريان دو جبهه هواي سرد و گرم توليد مي‎شود به قدري شدت آن زياد است كه به صورت امواج هوايي سريع به حركت در مي‎آيد و در مسير خود باعث قطع درختان، خرابي ساختمان‎ها و شكستن شيشه‎ها مي‎شود و مناطق وسيعي را در هم مي‎‎كوبد. سرعت حركت طوفان گاه به صدها كيلومتر در ساعت مي‎رسد

   طوفان‎ها، كه در نقاط مختلف دنيا به صورت گردباد، بادهاي دريايي و يا تند باد ديده مي‎شوند، ممكن است گردبادي با سرعت چرخش 100 تا 400 كيلومتر در ساعت و سرعت جابجايي 50 تا 70 كيلومتر در ساعت ايجاد كنند. طوفان‎ها اغلب با باران‎هاي شديد و سيل همراه‎اند.

   گردبادهاي دريايي كه از اقيانوس‎هاي مناطق حاره منشأ مي‎گيرند قدرت تخريبي زيادي دارند. اين گردبادها در اوايل تابستان و اواخر پاييز بيشتر ديده مي‎شوند و معمولاً بين 7 تا 15 درجه عرض شمالي يا جنوبي در دو طرف خط استوا رخ مي‎دهند. در اين مناطق به طور متوسط سالانه 40 گردباد دريايي بزرگ ثبت مي‎شود.

   در نوامبر سال 1970 كشور بنگلادش (كه در آن موقع پاكستان شرقي ناميده مي‎شد) مورد اصابت يكي از اين گردبادهاي شديد دريايي واقع شد و اين حادثه سبب مرگ صدها هزار نفر انسان، تلفات و نابودي سنگين دام‎ها و محصولات كشاورزي گرديد. درجنوب شرقي ايالات متحده آمريكا تنها يك تند باد صدها ميليون دلار خسارت وارد كرده است و در بعضي سال‎ها مجموع خسارات ناشي از بلاهاي طبيعي در اين كشور به رقم يك هزار ميليون دلار بالغ مي‎شود.

   علاوه بر خسارات اوليه كه سبب آنها نيروي خود طوفان است (فرو ريختن سقف خانه‎ها، ريشه‎كن شدن درخت‎ها و …)،‌ اشيايي كه طوفان به اطراف پرتاب مي‎كند، موجب خسارات جاني ومالي زياد مي‎شوند. بر اثر بادهاي طوفاني اجسام مختلفي از جا كنده مي‎شوند و با نيروي زياد به اطراف پرتاب مي‎گردند. طوفان به سيم‌‎هاي انتقال برق و نيز تيرهاي چراغ برق صدمه مي‎زند و در نتيجه كار دستگاه‎هاي تصفيه آب و فاضلا و تلمبه خانه‎هايي را كه با نيروي برق كار مي‎كنند مختل مي‎سازد و مشكلات فراواني در اثر جمع شدن زباله و فضولات كه خود سبب افزايش مگس و ساير جانداران موذي مي‎شود پيش مي‎آيند.

   به استثناي مواردي كه طوفان‎ها توأم با حوادث ثانوي مانند سيل و يا هجوم امواج دريا مي‎باشند به طور كلي اين گونه حوادث طبيعي موجب مرگ و مير و جراحات ناچيزي مي‎گردند، به عنوان نمونه در مهم‎ترين طوفان استوايي كه در سال 1974 در منطقه داروين استراليا رخ داد، يك شهر 45000 نفري تنها (5 نفر كشته شدند و 145 نفر مجروح نيز به بيمارستان‎ها مراجعه نمودند كه از اين تعداد 110 نفر داراي جراحات و مابقي گرفتار ضربه و كوفتگي‎هاي خفيف بوده‎اند.

   اعلام آگاهي قبل از وقوع طوفان، ميزان مرگ و مير و ناتواني را محدود نموده و مجروحين داراي جراحات سطحي و بي‎اهميت خواهند بود.

 انواع طوفان

الف) طوفان شن : عبارت است از صعود پرقدرت شن و ذرات گرد و غبار در اثر بادهاي سخت و طوفاني كه به سمت ارتفاعات به حركت درمي‎آيد.

ب) طوفان‎هاي رعد آسا : عبارت است از ابرهاي كومولوس حجيمي كه در آنها مراكز بارالكتريكي گسترش يافته است.

ج) طوفان شديد: عبارت است از طوفان‎هاي مخرب و متمركز كه در سطح زمين ايجاد مي‎شوند علامت مشخص كننده اين نوع طوفان ابرهاي متراكم و پراكنده لوله‎اي شكل است كه تا سطح زمين گسترش يافته و در مسير خود مخرب‎ترين اثرات را ايجاد مي‎كند.

د) طوفان‎هاي استوايي : اين گونه از طوفان‎ها در درياهاي آزاد ايجاد شده و از ويژگي‎هاهي آن خسارات ناشي از بادهاي شديد، ريزش شديد باران، امواج طوفاني دريا، امواج ساحلي شديد، سيل دريايي، سيل رودخانه‎اي،‌ رعد و برق و طوفان‎هاي رعد آسا است.

و) امواج طوفاني : بالا آمدن ناگهاني آب دريا در اثر وزش بادهاي شديد و فشار كم اتمسفر، منجر به ايجاد امواج طوفاني مي‎گردد. اين امواج گاه با اسامي درياي طوفاني، امواج طوفاني با امواج ناشي از جزر و مد شناخته مي‎شوند.

  عوامل خاص در بروز سوانح ناشي از بادهاي شديد

–       محل اسكان افراد دركنار مناطق ساحلي يا كوهستان‎هاي درحال ريزش.

–       قدرت و استحكام اقامتگاه‎هايي با كيفيت پايين.

–       درختان قديمي و سست ريشه.

–       اشياء و وسايل پراكنده سبك در اطراف خانه‎ها.

–       سقف‎هاي كاذب و سبك.

–       خطوط تلفن و برق و دكل‎هاي برق و تلگراف.

–       انسداد راه‎هاي عبور.

 طوفان‎هاي دريايي (موج بندر يا دريا لرزه)

گاه قسمت‎هايي از بستر درياها و اقيانوس‎ها به طور ناگهاني و درجهت قايم (به سوي بالا و پايين) جابجا مي‎شوند، در پي اين امر آبهايي كه برروي بخش‎هاي جابجا شده قرار دارند نيز از حالت اوليه خود خارج مي‎گردند، امواجي بر سطح درياها و اقيانوس‎ها منتشر مي‎شود كه زمين‎شناسان به آنها طوفان دريايي (موج بندر يا دريا لرزه) مي‎گويند. بر اثر زلزله، لغزش‎هاي زمين در زير دريا و يا فوران آتشفشان در دريا به همراه ايجاد شكاف در كف اقيانوس‎ها امواج عظيم بسيار قوي، پديد مي‎آيد كه گاه از بيست تا پنجاه متر ارتفاع و به سرعتي از 500 تا 1000 كيلومتر در ساعت مي‎رسد، ميليونها تن آب را يكباره جابجا مي‎كند و گاه موجب غرق كامل بنادر و سواحل مي‎شود اين امواج درساحل سرعت خود را از دست داده و در مقابل بر ارتفاع آنها افزوده مي‎شود.

   كلمه تسونامي از يك واژه ژاپني به مفهوم موج بند اقتباس شده است. مسافتي را كه تسونامي از محل تشكيل خود طي مي‎كند گاه به چندين هزار كيلومتر مي‎رسد. در سال 1775 ميلادي زمين لرزه‎اي در جنوب غربي اروپا، تسونامي ايجاد كرد كه 6000 نفر را در ليسبون پايتخت پرتغال كشت ارتفاع آب به 18 متر رسيد. در سال 1883 ميلادي به دنبال انفجارهاي آتشفشاني جزيره كراكاتو در اندونزي تسونامي ايجاد شده حدود 35000 نفر از بين برد. بيشترين موج Tsunami تاكنون در ژاپن، آلاسكا و بنگلادش مشاهده شده است.

   اقدامات مقابله با تسونامي همانند اقدامات مقابله با سيل مي‎باشد و عزيمت به يك زمين مرتفع يا تاحدي وسط شهر محل سكونت مي‎بايست در دستور كار قرار گيرد. از جويبارهايي كه به داخل دريا جريان مي‎يابند نيز مي‎بايست پرهيز نمود.

  در صورت بروز طوفان

1.       براي اطلاع از وضعيت و گرفتن دستورات لازم به راديو، تلويزيون و يا اعلام بلندگوهاي عمومي گوش فرا دهيد.

2.       پنجره‎هاي خانه را با تخته بپوشانيد (بر روي پنجره‎هاي بزرگ و پهن به منظور پيشگيري از خرد شدن، نوار چسب‎هاي مناسب بچسبانيد).

3.       لوازم و ابزاري را كه بيرون هستند به داخل بياوريد.

4.       غذا و آب ذخيره كنيد، راديو و چراغ قوه همراه داشته باشيد.

5.       جريان برق، آب و گاز را قطع كنيد (امكان شروع هر گونه حريق را از بين ببريد).

6.       در منزل بمانيد و به پنجره و درها نزديك نشويد (به محكم‎ترين قسمت خانه پناه ببريد)

7.       تماشاي طوفان سهل‎انگاري است، وقتي كه امواج طوفان درست بالاي سر شماست مرحله آرامش است بزودي باد شديد از سمت ديگر بر خواهد خواست.

8.       بعد از طوفان به خارج از منزل نرويد (به آرامش پس از وقوع طوفان اعتماد نكنيد، اين آرامش بيش از چند دقيقه طول نخواهد كشيد،‌ در داخل منزل و پناهگاه باقي بمانيد زيرا طوفان شديد از جهت مخالف باز خواهد گشت).

9.       جز در مواقع ضروري رانندگي نكنيد.

10.   اگر فرصت نداريد به پناهگاه برويد در نزديكترين نهر يا جوي آب دراز بكشيد و سر خود را با دست بپوشانيد.

11.   به دليل نامنظم بودن طوفان‎هاي استوايي، اغلب اوقات پيش‎بيني محل و زمان دقق وقوع طوفان غيرممكن است.

12.   چنانچه دستور ترك محل صادر شود، بايد فوراً به آن عمل نماييد.

13.   از ساحل و ساير مناطقي كه احتمالاً در معرض خطر جزر و مد است دور شويد، طوفان ممكن است موجب جاري شدن سيل گردد پس، از جاده‎هايي استفاده كنيد كه از رودخانه‎ها دور باشند.

14.   درجه برودت يخچال را افزايش دهيد تا در صورت قطع برق، مواد غذايي براي مدت طولان‎تري قابل نگهداري باشند.

15.   اثاثيه خارج از منزل را به داخل منزل بياوريد (سطل زباله – آنتن و …)

16.   از تلفن فقط در موارد ضرورت استفاده نماييد.

17.   بعد از بروز طوفان از مناطق خطر و آسيب‎ ديده دوري نماييد.

18.   اگر احساس مي‎كنيد كه به سقف خانه فشار مي‎آيد و در  حال خراب شدن است پنجره‎‎اي را باز كنيد.

  در هنگام وقوع طوفان يا اعلام وقوع طوفان

1.  وقتي كه در ناحيه شما طوفان‎هاي توأم با رعد و برق وجود دارد، براي دستيابي به آخرين اطلاعات اضطراري كه از سوي مقامات مسئول محلي اعلام مي‎شود، راديو و يا تلويزيون خود را روشن نماييد. گوش به زنگ شنيدن (جديدترين) اطلاعيه‎هاي منتشره در مورد احتمال وقوع گردباد، يا اعلام وقوع گردباد باشيد.

2.  سيستم هشدار در مورد گردباد كه در محله يا منطقه شما موجود مي‎باشد را بشناسيد. اكثر نواحي مستعد گردباد به يك سيستم آژير مجهز مي‎باشند. فرق بين نوع آژير در هنگام احتمال وقوع گردباد با اعلام وقوع گردباد را بشناسيد.

3.  وضعيت احتمال وقوع گردباد وقتي اعلام مي‎شود كه شرايط آب و هوايي مستعد ايجاد گردباد باشد، براي مثال در طي يك طوفان شديد توأم با رعد برق.

4.  مواظب وضع هوا باشيد و آماده باشيد كه در صورت بدتر شدن اوضاع فورا پناه بگيريد. وضعيت اعلام وقوع گردباد وقتي اعلام مي‎شود كه قيف گردباد مشاهده شود يا توسط رادار مشخص گردد. فورا بايد پناه بگيريد.

5.  از آنجايي كه گردبادها اغلب با طوفان‎هاي تندري همراه مي‎باشند، هر گاه كه احتمال وقوع يك طوفان توأم با تندر برود يا اين طوفان به وقوع بپيوندد، بايد به تغييرات اوضاع هوا، به طور جديد توجه نماييم. وضعيت احتمال وقوع طوفان تندري شديد به اين معني است كه امكان وقوع طوفان تندري شديد در ناحيه شما وجود دارد.

6.   باتري‎هاي تازه (نو) و يك راديو يا تلويزيون كه با باتري نيز كار مي‎نمايد، در دسترس قرار دهيد. اغلب در طي طوفان‎هاي تندري – درست زماني كه اطلاعات در مورد اعلام وضعيت هوا بيش از هميشه موردنياز است – جريان برق قطع مي‎شود.

7.  برخي گردبادها به سرعت،‌ بدون زماني براي هشدار اعلام وقوعشان و گاهي بدون همراهي طوفان توأم با تندر، ظاهر مي‎شوند. زماني كه مواظب گردبادهايي كه سريع پديدار مي‎شوند هستيد، بايد بدانيد كه نمي‎توانيد مطمئن باشدي كه قيف گردباد را حتما خواهيد ديد چون امكان دارد ابرها با بارش باران مانع ديد شوند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا