آتشفشان

آتشفشان

بر اثر فعل و انفعالات درون زمين در شرايطي خاص مواد مذاب (ماگما) با دمايي تاحدودي 1200 درجه سانتي‎گراد در مناطقي از زمين كه معمولاً به صورت ارتفاعات و مخروطي شكل مي‎باشند به همراه گازهاي داغ فوران كرده و به بيرون مي‎ريزند.

   جريان مواد آتشفشاني از قطعات و صخره‎هاي بيرون آمده از كوه آتشفشان تشكيل شده است. اين مواد پس از تعلبيق بر لايه‎اي از گاز و گرد و غبار، با سرعتي معادل چند صدكيلومتر در ساعت بر دامنه كوهها سرازير گشته و اغلب تا فاصله 10 كيلومتري محل وقوع را در بر مي‎گيرد.

   گرماي اين مواد تاحدي بالا است كه در سر راه خود همه چيز را مي‎سوزاند و نابود مي‎كند، فوران سنگ يا مواد مذاب از درون زمين وجريان آن در محيط زيست از جمله وقايعي است كه با آلودگي منابع اصلي حيات يعني هوا، آب، خاك و نيز تخريب ساختمان‎ها، مزارع و تلفات انساني همراه مي‎باشد.

   از نظر زمين‎ شناسي 4 دسته آتشفشان وجود دارد:

1.     مخروط خاكستر

2.    مسطح

3.    مركب

4.    گنبد گدازه

  1.    مخروط خاكستر : از ساده‎ترين نوع آتشفشان‎ها است كه بر اثر منجمدشدن گدازه‎هاي بيرون ريخته از آتشفشان تشكيل شده است.

  2.    مسطح : از گدازه سياه تشكيل شده و از تراكم متناوب مواد گدازه بوجود مي‎آيد.

  3.    مركب : اين آتشفشان مجموعه‎اي است از گدازه سياه و خاكستر و ارتفاع آن تا هشت هزار پا نيز مي‎رسد (مانند كوه فوجي ياما در ژاپن)

  4.    گنبد گدازه : گدازه بسيار ضخيم تشكيل شده و بجاي جاري شدن در بالاي آتشفشان انباشته مي‎شود.

   گرم و سرد شدن هوا در تابستان 1816 و به دنبال فوران آتشفشان تامبورا در اندونزي و همچنين جاري شدن گدازه‎هاي آتشفشان «لكي» واقع در ايسلند در سال 1782 به طول 12 كيلومتر كه به علت گسترش مه اسيدي در اروپا قحطي سختي را به وجود آورد. اغلب آتشفشان‎ها در امتداد گسل‎هاي بزرگ پوستة زمين و جاهايي كه عوامل داخل زمين فعاليت‎هاي خود را متمركز كرده‎اند يعني اقيانوس كبير و حوضه‎هاي مركزي اقيانوس‎ها روي مي‎دهند. محل وقوع آتشفشان‎هاي انفجاري در جنوب اقيانوس آرام، نواحي مديترانه و حاشيه قاره‎ها گزارش شده است.

   عليرغم خطارت و زيان‎هايي كه از ناحيه آتشفشان‎هاي جهان متوجه انسان و محيط زيست او مي‎گردد جمعيت زيادي در اين مناطق سكونت دارند. وجود خاك‎هاي حاصلخيز، چشمه‎هاي آب گرم، معادن غني و ارزشمند، ذخاير گوگرد عوامل اين مسئله هستند.

  در هنگام وقوع آتشفشان

  1.    به ساحل نزديك نشويد و در ساختمان بمانيد.

  2.    پناهگاهي پيدا كنيد.

  3.    اگر خاكستر زياد مي‎ريزد، پناهگاه شما نبايد در ساختمان با سقف كوتاه باشد.

  4.    از ورود به زير زمين‎ها يا فضاهاي بسته‎اي كه امكان تجمع گازهاي خطرناك در آنها وجود دارد خودداري كنيد.

  5.    به زمين مرتفع برويد

  6.   اگر مجبور هستيد در زير باران خاكستر حركت كنيد، پوشش زيادي روي سر و بدن خود داشته باشيد از پشت يك دستمال نفس بكشيد، سعي كنيد چراغ قوه‎اي در دست داشته باشيد و از محل فوران با حداكثر سرعت دور شويد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا